terça-feira, agosto 25, 2020

O CHEIRO A PAÍS

 Wicca Magia: Teiniaguá – Princesa Moura




Dramatis Personae

Samir, o pai
Leila, a filla
Axente da alfándega



ACTO 1


No palco aparecen Leila e mais o seu pai Samir no seu lar. Están no salón, decorado con estilo árabe. No centro do palco hai unha mesa baixo, cunha teteira. Hai un vello sofá e unha alcatifa no chan. O pai e a filla toman unha cunca de té, ambos sentados no sofá, de cara ao público.

SAMIR (deixando a cunca de té na mesa): Filla, teño que che dicir algo.

Leila deixa a cunca na mesa tamén. Fita para o pai.

SAMIR: Teño que viaxar a Marrocos. Teño que asinar a venda da casa familiar.

Hai uns segundos de silencio. Despois, Leila achégase do pai e abrázao. Mantéñense así uns segundos. A seguir, a nena sepárase e comenta co pai.

LEILA: Teño algúns aforros. Heichos dar para a viaxe.

O pai sorrí  tristemente. Acaríñalle os cabelos.

SAMIR: Agradézocho, ya Leila, mais eu tamén teño algo aforrado. 

O pai toma de novo a cunca e dá un sorbo ao té.

SAMIR: Queres que che traia algo de Marruecos?

Leila quédase pensativa uns instantes. Logo, pensa en voz alta.

LEILA: Hai tantas cousas de que teño saudades da miña infancia... Acórdome sobre todo dos cheiros (ponse en pé e pasea pola estancia, ensimesmada). Acórdome do cheiro do argán cando o vendían na rúa para os turistas. Acórdome do peixe fresco que levaban á poxa. Acórdome dos produtos de coiro que venden no zoco. Acórdome do cheiro da flor da laranxeira... Non sei, son centos de cheiros.

Samir fita para ela. Faille un xesto para que volva a sentar. Ela faino.

SAMIR: Entón, que queres que che traia?

Leila volve a ficar pensativa un instante. Logo di ao seu pai.

LEILA: Sabes o que realmente quero?

SAMIR: Non...

LEILA: Quero que me traias o cheiro a Marrocos.

Vai a escuro


ACTO 2


Control de equipaxes na alfándega do aeroporto. Un axente da lei pide a Samir que se achegue a el segundo vai camiñando coa mala para a saída.

AXENTE (a Samir): Bo día, de onde vén?

SAMIR: De Marrocos.

AXENTE: Moi ben, póñame a mala aquí enriba e ábrama, por favor.

Samir fai o que lle piden. O axente pon luvas de goma. Logo, comeza a remexer en todo. Extrae un frasco cun contido acastañado. O axente o destapa e cheira. Pon cara de noxo.

AXENTE: Que é isto?

SAMIR: Aceite de argán.

AXENTE: Argán? Que animal é ese?

SAMIR: É unha planta. Ten propiedades curativas.

O axente mira o frasco contra a luz.

AXENTE: En calquera caso, non pode pasar isto porque non vén na súa embalaxe orixinal (follea unhas follas que tiña á beira). Non atopo eu este aceite de sagán na lista de produtos... Así que non o pode pasar.

Lanza o frasco a un lixeiro que hai á beira. Logo continúa a remexer na mala. Até que atopa unha caixa de cartón. Sácaa da mala e ábrea.

AXENTE: E isto? (apalpa)

SAMIR: Son dátiles.

AXENTE: Que pegañento...

SAMIR: Son moi doces.

AXENTE: Tampouco vén na embalaxe adecuada.

O axente toma a caixa, péchaa e lánzaa tamén ao lixeiro. Logo volve remexer na mala. Extrae un frasquito cun tapón. Ten un líquido dentro.

AXENTE: E isto? (móstrallo)

Samir hesita.

SAMIR: Este...

AXENTE (en ton desagradábel): Que que degorrios é isto.

SAMIR: Unha amostra de ouriña. É da miña avoa. Tráioa para ser analizada no laboratorio.

O axente larga un gritiño de noxo e deixa caer o frasco na mala.

AXENTE (aínda en ton desagradábel): Peche a mala e váiase.

Samir fai o que lle din. Logo pon a mala no chan e vaise. Só queda no palco o axente.

AXENTE: Seguinte!

Vai a escuro


ACTO 3


Novamente na casa de Samir e Leila. Palco baleiro.

Óuvense unhas chaves que abren a porta. Ao instante entra Samir cunha mala con rodas. Chega até a mesa central. Deixa a mala á beira do sofá. Senta, resopra, descansa abrindo os brazos. Logo incorpórase. Olla para un lateral e chama con voz potente.

SAMIR: Leiliña! Estás na casa?

Óuvese a voz de Leila de lonxe.

LEILA: Si, papá, xa regresei da casa da tía Karima.

Óuvense uns pasos. Leila entra no salón polo lado oposto que entrara Samir. O pai ponse en pé. Pai e filla abrázanse.

LEILA: Que bo que volviches.

SAMIR: Si, xa morría de ganas de ver a miña pequena.

Déixanse de abrazar e sentan no sofá.

LEILA: Que tal a viaxe?

SAMIR: A viaxe, ben. Visitei a familia e percorrín todo Tánxer. Como me gustaría que viñeses comigo.

LEILA: E a min, papá, e a min.

SAMIR: Outra vez será, non?

LEILA: Pois si (breve pausa). E trouxéchesme algo de Marrocos? (en ton mimoso)

Samir pasa man pola fazula e suspira.

SAMIR: Cariño, na alfándega quitáronme case todo. Comprárache aceite de argán e dátiles, que sei como gustas dos da nosa terra. Mais non mos deixaron introducir no país porque non estaban embalados como eles queren.

LEILA: Queda descansado, papá. O importante é que visitaches Tánxer e regresaches san e salvo.

SAMIR; Bo, díxenche que me quitaron case todo, mais non todo.

Samir érguese, pon a mala na mesa e ábrea. Remexe un pouco até que quita o frasco que contiña, segundo dixo ao garda do aeroporto, unha amostra de ouriña. Entrega o frasco á súa filla.

SAMIR: Toma.

Leila recolle o frasco. Óllao.

LEILA: Que é? Perfume?

SAMIR: Ao garda da alfándega díxenlle que era unha amostra de ouriña.

Leila fai un xesto de noxo e deixa o frasco na mesa. Samir ri. Logo recolle o frasco.

SAMIR: O certo é que non é ningunha mostra de ouriña. É auga do Atlántico tomada na praia de Tánxer.

Samir volve entregar o frasco á súa filla.

SAMIR: Que me pediches que che trouxese de Tánxer?

LEILA: O cheiro de Marrocos.

SAMIR: Pois cumprín a miña palabra.

LEILA (sorprendida): Como?

Samir tende a man para Leila. A moza érguese. Samir abre o frasco. Ergue a manga da camisa de Leila e despois verte un pouco de auga sobre a súa pel.

SAMIR: A que cheira?

Leila achega o nariz ao seu brazo e cheira.

LEILA: Cheira... ao meu mar. E o mar sobre a miña pel, cheira... a Marrocos.

Leila abraza o seu pai.

LEILA (emocionada): šukran, xa baba, šukran (=obrigada, papá, obrigada)

Continúan abrazados.

PANO


© Frantz Ferentz, 2020

domingo, agosto 09, 2020

ISADORA E O TABACO

 Cloudy Clipart Smoke Cloud - Cartoon Smoke Cloud Png - 600x538 PNG ...



Dramatis personae

Isadora, rapariga de cerca de 10 anos

Pai

Nai

Avoa





I. VESTÍBULO


Isadora entra na casa. Nada máis abrir a porta, atopa unha nube de fume que ocupa toda a casa.  A visibilidade é moi escasa. 

Na casa, hai catro estancias: vestíbulo, salón, estudio e cuarto da avoa. A nena saúda o resto da familia do vestíbulo:

ISADORA: Ola, familia!

O resto da familia responde con toses.

PAI:  Cof, cof.

NAI: Caf, caf.

AVOA:  Cuf, cuf. 

Isadora pensa en voz alta.

ISADORA: Qué desastre. Sempre me responden igual.

Toda a casa está chea de fume. O peor é que o fume fica dentro da casa, como unha néboa permanente, mais cun fedor inaturábel.


II. SALÓN


Isadora avanza para o salón, onde está seu pai, o cal fuma en pipa, mais en principio non se ve nada por causa do fume.

ISADORA:  Estás aquí, papá? 

PAI: Estou, Isadora, estou sentado no sofá a ler no xornal.

Isadora camiña ás toas até que se atopa coa mesa e se magoa no xoenllo.

ISADORA (laiándose de dor): Ai! 

O pai procúraa ás apalpadelas até que a atopa. A seguir, senta a meniña nos seus xoenllos. 

PAI:  O que me contas? 

ISADORA (tose): Coif, coif... 

O pai deixa a nena no sofá, érguese e abre a xanela, até que pouco a pouco boa parte do fume sae.

Cando xa se pode ver algo, o pai non ten vagar de preguntar, porque xa a nena se adianta:

ISADORA: Papá, e ti por que fumas?

PAI: Porque me gusta.

ISADORA: Gústache engulir fume?

PAI (dudando): Eh... sí.

ISADORA:  E sabe ben, como un café, o como un xelado?

PAI:  Ben, non exactamente.

ISADORA: Mais cando ficas sen tabaco e non o podes comprar, vinte botar frebas de té na pipa e fumalas. Lémbrome daquel día cando te levaron ao hospital...

PAI (interrompendo): Ben cariño, agora estou moi ocupado. Vai saudar a túa nai.

O pai virtualmente empurra a coitada Isadora fóra do salón para continuar a fumar e ler no xornal.


III. ESTUDIO DA NAI


Isadora aparece no estudio da nai, a cal se dedica a deseñar naves interestelares que logo usan en filmes, novelas gráficas e até cartelaría publicitaria. Algúns deses debuxos se ven nas paredes.

Naquel estudio cheira, como no resto da casa, a fume de tabaco. É simplemente noxento.

ISADORA: Coif, coif, coif.

NAI: Ola, filla. 

A nai está sentada ante unha mesa enorme chea de planos, cun cigarro na boca, do cal está para caer a cinza do extremo. E a cinza acaba caendo até lixar un deseño precioso dunha nave.

NAI: Ben... (fica a ollar un bocadiño para aquela mancha e ve que non hai xeito de eliminala) diremos que é a marca dun disparo con láser sobre o casco da nave...

ISADORA: Mamá pódoche preguntar algo?

NAI: Claro, cariño (e volve a se concentrar no traballo).

ISADORA: Gústache fumar?

La mamá, antes de responder, se quita el cigarro de la boca y luego tose. A continuación explica:

NAI: Verás, de certo xa nin sei se me gusta ou non. Fumo porque preciso fumar. Faime ben. Axúdame a me concentrar, non sabes? Se non fumase, estaría todo o día histérica.

ISADORA: É por iso que ás veces saes da casa ás 3 da madrugada disparada para a rúa cando ficas sen tabaco?

A nai fica pampa. Tatexa. Finalmente reacciona. 

NAI: Vai ver avoa, que estará no seu cuarto e gusta moito de te ver.

Isadora decátase de que nin seu pai nin súa nai lle responden as preguntas sobre o tabaco. Sae do estudio da nai.

ISADORA (a pensar en voz alta): Por que fuman? Ningún deles me quere responder. Se cadra, a avoa hame dar unha resposta.


IV. CUARTO DA AVOA


A seguir Isadora vai para o cuarto da avoa, toda cuberta de fume. Prúenlle os ollos e a gorxa por causa do fume, por iso raña os ollos e tose.

Cando chega ante a porta do cuarto da avoa, petou na porta.

TOC, TOC, TOC.

AVOA (en ton cantariño) Entra...

Isadora entra. Ve a avoa na súa cadeira de balancín, a ler un libro, cun cobertor. Ao lado hai unha mesiña cun cinceiro grande cheo de cabichas. O cuarto, como non pode ser doutro xeito, tamén está repleto de fume.

ISADORA: Ola, avó, todo ben?

AVOA (tusindo): Moi ben, querida, cuf, cuf, cuf...

ISADORA: Vou a abrir a xanela, a ver se o fume despexa.

Vai contra a xanela e ábrea, O ambiente despexa un pouco. Volve cabo da avoa. Fita para ela con curiosidade.

ISADORA: O que andas a facer?

AVOA: Aquí a ler tranquilamente.

A avoa interrompe a lectura e recolle o paquete de tabaco da mesa cabo do cinceiro. Quita un pito e lévao para a boca.

ISADORA: Vas fumar?

AVOA: Vou, un pito...

ISADORA: Avoa, por que fumas?

A avoa interrompe o proceso de prender o cigarro. Volve a colocalo enriba da mesa.

AVOA: Verás, cando nova, as mulleres non podiamos facer nada sen o permiso do noso marido, pai ou irmán maior. Era unha época complicada. Pois, daquela, moitas mulleres da miña xeración comezamos a fumar. Tornouse un acto de rebeldía.

Isadora fita para ela. Despois pregunta.

ISADORA: Pero  a ti gústache fumar?

AVOA (chea de dúbidas): Este, sí, claro, máis ou menos.

ISADORA: De que morreu o avó Ramón?

AVOA (suspirando): Morreu de cancro de pulmón.

ISADORA: Polo tabaco?

A avoa larga un gran suspiro. Érguese. Dá uns pasos polo seu cuarto.

AVOA (virándose para a neta): Sí... xa hai dez anos. Aínda te lembras do avó Ramón?

ISADORA: Claro que me lembro.

AVOA: Está ben, filliña, déixame ler tranquila...

A avoa achégaselle, dálle un bico na testa e volve a sentar. Isadora sae do cuarto.


V. SALÓN


De volta ao salón, na peza xa non está o pai. 

Isadora entra e senta no sofá. A ambos os flancos hai dúas cadeiras. Todos quedan a ollar para o público.

ISADORA (gritando): Familia!

Na distancia óuvense tres toses.

PAI:  Cof, cof.

NAI: Caf, caf.

AVOA:  Cuf, cuf. 

Os pais e a avoa achéganse para o salón. O pai senta ao carón de Isadora, mentres a nai e a avoa sentan nas cadeiras a ambos os lados do sofá.

PAI: Que foi, meu amor?

ISADORA: Hoxe quixen saber por que ti, papá, fumas; o mesmo ca ti, mamá, e mais ti, avoa.

NAI (tatexa): Este... Eh, ben.

AVOA: Es que haces preguntas que es muy difícil responder.

Isadora ponse de pé e fala en ton solemne.

ISADORA: Como parece que a todos vos presta tanto fumar, que nesta morada xa non hai oxíxeno, senón fume, decidín que quero ser coma vós; daquela, a partir deste momento, eu tamén vou fumar. Quen che me aprende a fumar?

Ao pai cáelle a pipa ao chan. CLONK, CLONK.

Á nai cáenlle os anteollos. ZAS, ZAS.

Á avoa cáelle a dentadura postiza. TREK, TREK.

ISADORA: Évos unha boa idea, non si? Eu quero ser coma vós.

AVOA: Filliña, non é boa idea.

NAI: Non, non é.

PAI: Prohíboche que fumes!

ISADORA: E logo, papá? Ti falo, constantemente. A túa tose soa moi linda, como a de mamá e como a da avoa.

A nai érguese, a seguir senta entre o pai e a filla. Despois faille festas na cabeza á nena.

NAI: Cariño, tes toda a razón. Mais non se trata de que ti sexas igual ca nós, senón que nós sexamos igual ca ti. Así que, desde este momento, deixo de fumar (Bica na meixela a Isadora).

A avoa érguese, recolle a dentadura do chan, métea nun recipiente con auga enriba da mesa para a limpar e volve a colocala na boca.

AVOA (a Isadora): Túa nai ten razón. Desde este momento, eu tamén deixo de fumar. Outramente, acabarei coma o avó.

As tres mulleres fitan para o pai. Están a agardar pola súa reacción.

PAI: A min ninguén me obriga a deixar de fumar...

ISADORA: Daquela, fumarei eu... Es o meu modelo, por tanto se ti fumas, eu tamén.

O pai ponse de pé. Fai xestos de frustración.

PAI: Está ben, está ben. Deixarei de fumar!

ISADORA (a toda a familia): Prometido?

TODOS: Siiiii.

PAI (levantándose): Eu teño agora unha reunión, voume.

Sae.

NAI (erguéndose): Eu teño que acabar un proxecto. Deica logo.

Sae.

AVOA (erguéndose): Eu teño... teño... non teño nada para facer, mais non pinto nada aquí. Abur, cariño, fixeches algo moi bonito.

Sae.

Isadora continúa sentada, mais ergue a vista e cando xa está soa, fala ollando para o teito.

ISADORA: Viches, avoíño? A túa idea resultou estupenda. Conseguín que todos eles deixen de fumar... (pausa) E eu a ti, avó, eu tamén che quero ben.

Isadora érguese e sae.


TELÓN

© Frantz Ferentz, 2020