quinta-feira, setembro 27, 2007

Sopa de peúgos [+8 anos].- XFC


 O papá acababa de recoller todos os peúgos sucios da casa: os seus, os da mamá, os de Nana, os de Carme, os de Livio e mais os da veciña do piso de enriba que caeran na terraza enriba dos xeranios.

    Mentres os nenos están na escola e a mamá na oficina, o papá vai ocuparse da casa. E agora toca, precisamente, lavar os peúgos.
    Pero a lavadora non funciona. Mágoa.
    O papá ten que buscar unha solución. El é moi enxeñoso. Mete todos os pares de peúgos nunha cazola. O coitado del non ten outro sitio mellor onde metelos. Mais ao menos comproba que cada peúgo ten a súa parella. Iso é moi importante, sobre todo para el, que non quere ir á oficina cun peúgo de cada cor. E é que iso xa lle aconteceu máis dunha vez e os compañeiros rían todos como tolos.
    Daquela, ponse a lavar a man os peúgos.
    Lávaos con moito xeito. Mete moito xabón e a auga destinxe toda. Non quere botar aquela auga polo sumidoiro, seica pode reciclarse ou aproveitarse para outra cousa. Non ten moito tempo para pensar niso.    Recolle os peúgos e lévaos á terraza a tender.
    Pero mira que é complicado tender uns peúgos. Esvaran todos! E as pinzas son tan difíciles de abrir!
    Entrementres chega a mamá. Entra na cociña. Ve a cazarola coa auga de lavar os peúgos. Despois mira para a terraza e ve o pai loitar coa corda do tendedoiro, que ás veces parece unha cobra a se enredar no corpo do papá. Que desastriño é!
    A mamá pon a cazola no lume para que a auga ferva. Cando xa comeza a facer blub-blub, bota nela os fideos. E logo ponse a remexer.
    Cando o papá volve de tender os peúgos, dá un biquiño á mamá e vai directamente para o baño para se enxugar. Nin se decata de que a mamá usara a auga de lavar os peúgos para facer a sopa.
    Cabo dun chisco, a sopa está preparada. A mamá chama o papá para que veña xantar.
    O papá senta na mesa. A mamá pon a cazarola diante del. Os fideos aboian no caldo.
    – Que ben ole… –di o papá.
    A mamá sorrí.
    Os dous comezan a comer a sopa. Ao papá sábelle a gloria, come que mete medo. Primeiro un prato e despois outro. A mamá non a atopa tan boa, come amodiño, pondo ás veces algo de cara de noxo.
    O papá ao cabo di:
    – Moi boa a sopa. Que receita nova é esta?
    – Non é ningunha receita nova –explica a mamá–. Usei aquel caldo que deixaras ti na cazola.
    O papá raña a cabeza. Non lembra. De repente vénlle a luz.
    –Na cazola? Un caldo?
    –Si…
    O papá sorrí como un neno grande.
    – Pois acabamos de inventar… a sopa de peúgos!


© Xavier Frías Conde
All rights reserved worldwide

terça-feira, setembro 25, 2007

A historia de Tariquía, o país sen camiños [+10 anos].- XFC



Tariquía era un pequeno país moi verde que se achaba no corazón dunha inmensa selva tropical. As casas estaban todas penduradas das pólas das árbores e accedíase a elas por medio de escalas de corda ou ben por unha caste de ascensores de táboas que se movían coa axuda dunhas cordas das que había que tirar con forza.

Era un curioso país onde a xente atopaba no bosque todo o que precisaba para vivir. Mais naquel país tiñan un problema desde sempre: que non había un só camiño porque todo estaba cuberto de vexetación e habían abrirse paso a golpes de machete. Por iso a xente saía pouco das súas casas, non fose que se perdesen e logo non soubesen regresar ao seu lar.

Aínda que non era excesivamente grande (ocupaba unha illa de cen quilómetros cadrados no medio dun río inmenso), se alguén se perdía era moi probable que non o volvesen ver. Un introducíase tranquilamente na selva, fiándose dos troncos das árbores, para cabo dunha hora decatarse de que todos os troncos eran iguais e por tanto estar perdido.

Ninguén lles aprendera aos tariqueiros o emprego da búsola, e tampouco sabían orientarse polas estrelas, que eran moi difíciles de ver por mor das altísimas frondes das árbores. De todas as maneiras, ían moi poucos estranxeiros por alí. Soamente uns poucos aventureiros que se aproximaban a Tariquía navegando polo gran río para recoller froitos tropicais e mercar unha botelliña do magnífico licor de landres que facían os tariqueiros.

Co paso do tempo, a poboación de Tariquía medrou moito. A cada volta había máis habitantes e houberon ir facendo casas cada vez máis para o interior da selva. En breve, os habitantes dun lado perdían o contacto cos da parte oposta porque non podían percorrer a illa para ilos visitar.

Faltaban os camiños e era urxente facelos axiña.

Con moito esforzo, cosneguiuse convocar o concello dos cidadáns e cidadás de Tariquía, presidido polos catro burgomestres e burgomestras, un por cada unha das catro cidades arbóreas que existían no país.

Durante a xunta, todos estiveron de acordo en que habían buscar algún estranxeiro que soubese facer camiños na selva. Mais iso si, era imprescindible que os camiños fosen feitos naturalmente, sen destrozar a foresta, porque era a que lles fornecía todo.

Pedíronse tres voluntarios para cruzaren o gran río nunha canoa e chegaren ao continente para buscar axuda. No principio ninguén se ofrecía porque ningún tariqueiro estivera fóra da illa na súa vida, mais deron saído tres que embarcarían na canoa e cruzarían ata a beira dereita, onde se achaba o país de Tadquín, abondo contaminado xa co paso do tempo polas moitas industrias que tiña.

Os tres voluntarios, con moitos esforzos, deron cruzado o río e desembarcaron na ourela. Seguiron un camiño de asfalto –que alí que había camiños– e chegaron a unha cidade con casas todas de madeira. Os tres tariqueiros foron ata o concello e pediron permiso ao rexedor para póren un cartel asinado polos catro burgomestres de Tariquia.

O cartel dicía así:
Por orde dos catro burgomestres e burgomestras de Tariquía, faise saber que se pagará con douscentos litros do aprezado licor de landre a aquela persoa que sexa capaz de abrir camiños no noso país respectando o medio ambiente. Os candidatos hanse presentar no prazo dunha semana ante nós na baía do Gran Baobab.

Os tres voluntarios tariqueiros regresaron polo mesmo camiño, recolleron a súa canoa e finalmente atravesaron o gran río para comunicar aos catro burgomestres e burgomestras o resultado da súa actividade.

E pasou a semana estipulada. Case todos os habitantes de Tariquía estaban amontoados na baía do Gran Baobab para veren chegar os candidatos. Os burgomestres estaban á fronte coas súas mellores galas e para a ocasión construírse un embarcadoiro con grandes táboas. Era o primeiro porto que tiña o país sen camiños.

Os primeiros en chegar eran uns setenta homes que viñan nun barco. Todos traían enormes machados, vestían camisas de cadros e levaban unha gorra de la na cabeza. Eran, como xa teredes imaxinado, leñadores.

Soamente saudaron dicindo “bos días” e puxéronse sen máis a cortar as primeiras árbores que había á beira do gran río. Traballaron moi duro e, cabo dunha hora, había no chan cinco grandes troncos abatidos. Aí pararon un cacho e o xefe dos leñadores dirixiuse aos burgomestres:

– Ven? En poucas semanas terémoslles feito todos os camiños que queiran.

Os catro burgomestres e burgomestras axitaron a cabeza ao mesmo tempo. Unha burgomestra falou no nome dos outros tres:

– O señor non coñece esta selva. En canto que chova, e será en poucas horas, no lugar deses troncos abrocharán novas árbores e dentro de tres meses os camiños feitos desaparecerán.

En efecto, dúas horas máis tarde choveu e axiña uns gromos apareceron no lugar onde estaban as árbore abatidas. Era claro que a burgomestra tiña toda a razón.

Sen largar unha verba, os setenta leñadores cos seus setenta machados volveron por onde viñeran montados na súa canoa.

Cara ao mediodía apareceu unha nova canoa. Esta era máis pequena e nela viaxaba un só home. Como acontecera cos anteriores candidatos, este desembarcou tamén na baía e chantouse diante dos burgomestres e burgomestras.

Cun enorme sorriso díxolles:

– Eu téñolles a solución.

– A cal?

– Queimar a selva –retrucou o forasteiro sen deixar de sorrir.

Entón todos os Tariqueiros que estaban alí comezarona berrar e a asubiar ao forasteiro:

– Fóra, fóra!

– Que o boten

– Está louco!

– Merece que o tiren ás pirañas

– Que o queimen a el!

Un dos burgomestres explicoulle o anoxo do seu pobo:

– Se queima a selva, acábasenos a vida.

O pirómano volveu polo mesmo camiño –ou sexa, polo mesmo río–, mais agora xa non sorría.

Cara á tarde achegáronse á illa dúas persoas que viñan nunha barca con motor, a cal botaba un fume moi desagradable pola chimenea.

Tratábase de dous homes vestidos con traxes e garavatas e que fumaban charutos, como se fixesen xogo coa barcaza en que viaxaban.

Un deles achegouse aos burgomestres e sorrindo díxolles bisbeando:

– Aquí mesmo témoslles unha maquinaria estupenda, de rendementos inmellorables...

Contoulles a cantidade de vantaxes que tiña, ata que chegou ao prezo:

– ... e só halles custar...

Aquí aínda baixou máis a voz para o dicir.

Un dos burgomestres, alporizadísimo, díxolle:

– O señor é un ladrón, un aproveitado. Lisque!

O tipo e mailo seu acompañante deron media volta e marcharon botando tanto fume coma o seu barco.

Os habitante de Tariquia estaban desilusionados. Ata daquela non lles propuxeran ningún sistema eficaz e inofensivo para facer camiños no seu país. Tan difícil era, xa que logo?

Agardaron algún tempo máis, discutindo entre eles, e cando estaban a pique de volveren para ás casas, porque xa era o serán, apareceu pola beira da baía un veleiro.

A xente agardou que chegase. Non perdían nada.

No veleiro viña un home con tada a fachenda de ser explorador. Levaba un casco que parecía unha pequena palancana, ía de pantalóns curtos e do seu peito penduraban uns prismáticos.

Cando desembarcou dixo aos burgomestres:

– Coido que teño a solución ao seu problema...

Todos os presentes calaron a boca e deixáronlle facer. O estranxeiro fixo desembarcar unha gran caixa que levaba na cuberta e cando estivo no chan abriuna.

Apareceu un animal abondo grande, que ollaba para a xente espantado, anque a xente miraba para el con tanto ou máis espanto.

O estranxeiro pediu:

– Bótense a un lado que o ceibo...

Efectivamente, soltou o animal e este saíu ás carreiras para o interior da selva. Os tariqueiros puideron comprobar que ao seu paso, o animal fixera un camiño natural polo que se podía transitar perfectamente.

– É perfecto!

– Ese becho é a nosa solución!

Eran berros dos habitantes da illa que xa estaban marabillados e ilusionados.

– Que animal é ese? –preguntou unha burgomestra.

– Chámase tapir, e téñolles tres máis aí dentro.

– Por canto nolo vende? ¿Polo prezo que diciamos no cartel de douscentos litros do noso licor?

– Por nada, sonlles de balde. Eu tíñaos no meu piso da cidade, mais arestora xa vivían con estreituras, os pobriños. Penso que aquí estarán na gloria. Conque me dean un par de botelliñas do seu licor para a viaxe, confórmome.

E así foi. Os catro tapires quedaron a vivir en Tariquia e eles eran os encargados de ir abrindo e mantendo os camiños. A xente tomoulles moito aprecio e a illa conservou a súa selva, polo menos até hoxe.

© Xavier Frías Conde, 1995.
All rights reserved worldwide

quinta-feira, setembro 20, 2007

O calcaño de Aquiles do Xeneral Potofflowers [+10 anos].- XFC




    O xeneral Potofflowers era a besta parda dos xenerais.
    Disque a súa fereza era comparable á de Atila a lombos dun rinocertonte ou á de Haníbal montado nunha vasoira máxica.
    O xeneral Pottofflowers era quen de mandar un ataque de artillaría con vinte canóns sobre una casoupa en que sospeitase que se escondía unha pega que levara unhas balas baleiras, aínda que as atopara no medio do campo.
    Era, por tanto, o terror dos inimigos.
    E dos seus homes.
    Porque os seus subordinados tremían cada vez que a súa sombra aparecía tras dunha esquina.
    Se vía, por exemplo, unha cabicha no chan do cuartel, daba uns berros que era capaz de mobilizar a toda a tropa e facerlles a todos varrer o chan con cepillos dos dentes.
    Era un carácter.
    Mais en certa ocasión, da que estaba en plena guerra, espantando os inimigos a golpes de canón e aos berros, o xeneral recibiu unha mensaxe do inimigo que dicía:
    "Ou se retira, ou non verá máis o seu 'Pieceofbutter' ".
    A cor do rostro do xeneral mudouse toda.
    O coronel Beautifulday, o seu subordinado inmediato, conseguiu ler a mensaxe por riba do seu ombreiro (e é que o xeneral, malia ser tan duro, era un redrollo).
    Axiña correu a voz de que os inimigos capturaran alguén moi querido para o xeneral. Todos estaban seguros de que o xeneral sacrificaría aquel ser querido antes que ceder á chantaxe. A noticia chegou mesmo ao goberno, onde tamén o ministro de defensa tamén estaba seguro de que o xeneral non cedería.
    Mais erraron todos.
    O xeneral mandou retirada. E despois, como deshonra, retirouse do exército e quedou a vivir nunha cabana nos bosques, lonxe das miradas de todos.
    E grazas a iso recuperou o seu 'Pieceofbutter'.
    O inimigo fora formal e cumprira a súa palabra.
    Devolveullo ao xeneral nunha caixa de biscoitos -o da caixa era para enmasquerar o seu contido.
    Cando o xeneral abriu a embalaxe, atopou alí o seu ser máis querido.
    Apenas lle faltaba unha orella, pero até iso tiña solución.
    Na intimidade da cabana, sen que ninguén fose testemuña da emotiva escena, o xeneral Potofflowers apertou contra o seu peito xacando cargado de medallas aquel tenro osiño de trapo que tantas e tantas noites o acompañara desde a súa infancia.
© Xavier Frías Conde
All rights reserved worldwide

quarta-feira, setembro 05, 2007

O 'signor' Matteo [+14 anos].- XFC

    Cada día, da que ía á escola no centro de Cagliari, vía aquel mendigo sentado máis ou menos no mesmo lugar. Eu era moi pequeno, por iso non entendía ben que existisen os pobres. Por tanto, pregunteille á miña nai por que aquel señor estaba deitado na rúa todos os días que eu ía á escola, tan sucio, coa roupa esfarrapada e os zapatos rotos, amais de cun brazo retorto, o esquerdo, que sempre mantiña inmóbil apegado ao corpo.
__Eu hei confesar que aquel home me puña medo e que era o máis parecido que vira nunca a un monstro, por iso, nos comezos, cando pasaba pola rúa ao seu lado, sempre apertaba a man de miña nai. Mais o que non daba comprendido era que aquel home tivese unhas moedas enriba dun pano. Para que precisaba un monstro o diñeiro, preguntábame eu...
__Miña nai explicárame que aquel home era un "pobre". E a partir de aí descubrín que existían persoas que non tiñan casa, nin diñeiro, nin roupa. Aquilo encheume de angustia e comecei a desenvolver uns sentimentos de solidariedade moi propios da infancia.
__E aquel mendigo, xa incapaz de producir máis medo en min, pasou a ser un elemento máis da miña paisaxe. E segundo eu ía tendo idade e dispuña dun pouco de diñeiro, botáballe unhas moedas. El alzaba un chisco a cabeza e murmuraba unhas palabras de agradecemento. E pouco a pouco cheguei a coñecer que aquel mendigo se chamaba Matteo, porque tiña un nome, como todas as persoas. Polo aquel de devolverlle a dignidade que toda persoa merece, para min converteuse no signor Matteo.
__Cando xa mudei de escola e comecei o liceo, mudámonos a Quartu, que cae a dez quilómetros de Cagliari. Perdín de vista o signor Matteo, mais non completamente, pois nas fins de semana, cando ía pasear polo centro de Cagliari, sempre naquela rúa preto do Belvedere, o signor Matteo seguía deitado na rúa, cunhas poucas moedas ao seu carón, aínda que nalgunha ocasión me pareceu que o brazo paralítico non era o esquerdo, senón o dereito. Pensaba que era a miña imaxinación.
     Na nova escola comecei a interesarme moito polo fútbol. Axiña pasei a participar nun equipo local que xogaba en campionatos arredor da zona de Cagliari. Pouco despois, fixen un bo amigo, o Roberto, que amais ía á miña escola. Mais arredor del había sempre un halo de misterio no concernente á súa familia, nunca falaba dela e nunca o vía acompañado de seu pai ou de súa nai. Polo demais, era un rapaz absolutamente normal.
__Un día, durante un adestramento, o Roberto caeu de mala maneira e mancouse abondo nun pé. Non é que fose nada de grave, pero o adestrador dixo ao Roberto que el mesmo o levaba á súa casa. O Roberto protestou, por nada do mundo ía permitir que o adestrador o acompañase. Ao final, eu ofrecinme para acompañalo. Ao adestrador pareceulle ben, ao Roberto non, mais tiña mal o nocello e non podería chegar só á súa casa, de maneira que ao cabo houbo aceptar a miña oferta.
__O meu compañeiro moraba nunha parte antiga de Quartu onde as casas son unifamiliares e case que non hai diferenza entre a vida dentro e fóra das casas. Aquilo era un labirinto de rúas onde era un risco aventurarse só.
__Alí estaba a nai, que ao primeiro se espantou, aínda que logo acougou cando viu que non era para tanto. E tamén unha irmá maior que, segundo puiden ver, estaba a estudar na universidade polos libros que tiña enriba da mesa.
    A familia do Roberto agradeceume as atencións, mais dalgunha maneira botáronme de alí. Eu volvín para a casa a pensar no estraña que era aquela familia e debo dicir que a curiosidade me estaba a comer. Terían talvez algún negocio ilegal na casa e non querían visitas no seu domicilio? Fose como for, pasáronse dous días e o Roberto non apareceu polo liceo. Pregunteille á nosa titora e ela díxome que a chamaran da casa del para lle notificaren que o Roberto debería ficar coa perna inmobilizada unha semana.
__Ofrecinme á titora para levarlle os apuntamentos ao Roberto e darlle unha man coas aulas. Así, unha tarde dirixinme á casa do Roberto, tentando lembrar cal daquela ruelas –na realidade eran todas iguais– era a súa. Pensei que debía ter feito como no conto de Polegariño, cando deixara un rastro de faragullas para atopar o camiño de regreso, pero non había xeito. Despois de dúas horas, cando xa era luscofusco, no medio da miña desolación por non atopar a casa do Roberto, cruceime de repente co signor Matteo. Aquel encontro era sorprendente. Malia a pouca luz, recoñecino arreo. Camiñaba lixeiro e até nos petos lle soaban abondas moedas.
__A miña curiosidade venceu a calquera outra sensación que xa daquela me roldaba (anoxo, fame, desesperación...). Moraría por alí aquel home? E se tal, onde? Embaixo dunha ponte, nalgunha cova? Ou simplemente viña por aquel barrio para resolver algún tipo de negocio? Seica o signor Matteo non se conformaba con ser pobre e, amais, era un delincuente.
__Seguino durante uns quince minutos polo labirinto de rúas mentres a escuridade se apoderaba do barrio. Os farois da rúa eran moi escasos, de maneira que a visibilidade era moi escasa. Ao cabo, o signor Matteo chegou a unha porta que só estaba cuberta por unha cortina. Entrou. Eu fiquei fóra. Era incapaz de reaccionar. Non quería acreditar. Aquela porta era precisamente a da casa do Roberto. Significaba aquilo que o signor Matteo era o pai do Roberto?
__Regresei como puiden á miña casa, coa cabeza chea de preguntas. Quería coñecer cal era a relación que unía ao Roberto con aquel mendigo.
Ao outro día, despois das aulas, tornei á casa do Roberto. Conseguira un plano da vila e fixera uns cálculos de por onde se encontraba. Eu case que parecía un explorador da África tropical. En cuestión dunha hora fun capaz de localizar a casa, pero daquela estaba fechada, non había ninguén.
__Aquilo era un inconveniente. Así non podería entrar na casa e coa desculpa de dar as tarefas da escola ao Roberto pescudar sobre aquel misterio.
    Mentres eu contemplaba a porta daquela casa, parado no medio da rúa con cara de pampo, unha veciña chantou a cadeira de vime diante da súa porta para aproveitar os derradeiros raios de sol do día. Tratábase dunha muller moi vella, dunha idade determinada, que axiña reparou en min.
__A muller tiña gana de parola, probablemente moraba soa. Vestía aínda segundo o modo tradicional, isto é, de preto. Miroume curiosa durante uns segundos até ao cabo me preguntou:
__– Procura alguén?
__Eu decatárame da súa presenza mais non esperaba que se dirixise a min. Balbucín unha resposta;
__– O meu compañeiro da escola, o Roberto... É que anda lesionado e non veu hoxe...
__A muller suspirou e comprobou que xa tiña por onde comezar. E así souben que o meu amigo estaba no hospital, porque se mancara de novo, e que o signor Matteo era, efectivamente, o seu pai. Mais o que me abraiou de todo foi sentirlle dicir á paisana cando falaba do signor Matteo:
__– É un moi bo home, un grande traballador. Disque traballa de estibador no porto, eu non llo sei de seguro, mais traballa tanto que foi capaz de lles pagar a carreira universitaria a dous fillos e aínda fai o mesmo cunha terceira...
__Despois daquilo eu quedei mudo. Non podía entender como "traballando" de mendigo se podía gañar tanto diñeiro. En calquera caso, aquel foi un segredo que gardei para min e que nin sequera cheguei a partillar co meu amigo Roberto.


© Xavier Frías Conde
All rights reserved worldwide